Biokompatybilność materiałów ortodontycznych. Jakie to ma znaczenie?

Wybór odpowiedniej, dostosowanej do przypadku pacjenta metody leczenia to tylko jeden z elementów, nad którymi należy się zastanowić. Równie ważny jest wybór odpowiednich materiałów stosowanych w aparatach ortodontycznych. Zwłaszcza jeśli chodzi o biokompatybilność, czyli zdolność materiału do współistnienia z organizmem bez wywoływania reakcji alergicznych czy stanów zapalnych. Stosowane w ortodoncji zamki, łuki oraz inne elementy aparatów stałych i ruchomych muszą spełniać rygorystyczne normy, aby zapewnić pacjentowi bezpieczeństwo i optymalne warunki leczenia.

Przeczytaj również: Uśmiech dziąsłowy. Przyczyny, diagnoza i metody leczenia

Czym jest biokompatybilność w ortodoncji?

Biokompatybilność odnosi się do zdolności materiału do harmonijnego funkcjonowania w organizmie człowieka bez wywoływania reakcji toksycznych, alergicznych czy zapalnych. W kontekście ortodoncji oznacza to, że materiały wykorzystywane do produkcji zamków, łuków, ligatur czy innych elementów aparatów muszą być dobrze tolerowane przez błonę śluzową jamy ustnej i inne tkanki otaczające zęby.

Niektóre materiały, mimo doskonałych właściwości mechanicznych, mogą wywoływać niepożądane reakcje organizmu, takie jak nadwrażliwość czy nawet korozję w środowisku jamy ustnej. Dlatego w procesie projektowania nowoczesnych aparatów ortodontycznych ogromną rolę odgrywa odpowiedni dobór materiałów, które nie tylko zapewnią odpowiednią wytrzymałość, ale także nie będą wpływały negatywnie na zdrowie pacjenta.

Zamki ortodontyczne a biokompatybilność

Zamki ortodontyczne wykonuje się zazwyczaj ze stali nierdzewnej, tytanu, ceramiki lub materiałów kompozytowych.

Stal nierdzewna, mimo że jest szeroko stosowana w ortodoncji, może zawierać nikiel – metal, który jest jednym z najczęstszych alergenów kontaktowych. U osób uczulonych na nikiel mogą pojawiać się objawy takie jak podrażnienie błony śluzowej, pieczenie, a nawet niewielkie zmiany zapalne. Dlatego w przypadku pacjentów z nadwrażliwością zaleca się stosowanie zamków tytanowych, które cechują się doskonałą biokompatybilnością i są całkowicie hipoalergiczne.

Alternatywą dla metalowych zamków są zamki ceramiczne, które zyskują na popularności ze względu na estetykę i właśnie biokompatybilność. Są one dobrze tolerowane przez organizm i nie zawierają niklu, dzięki czemu stanowią dobrą opcję dla pacjentów z alergiami. Należy jednak pamiętać, że zamki ceramiczne są bardziej kruche niż metalowe. Istnieje więc większe ryzyko ich uszkodzeń w trakcie leczenia.

Łuki ortodontyczne i ich wpływ na organizm

Łuki ortodontyczne są elementami odpowiadającymi za przesuwanie zębów. Ich materiał musi zapewniać odpowiednią sprężystość, trwałość i odporność na korozję, ze względu na wilgotne środowisko jamy ustnej. W tradycyjnych aparatach stosuje się głównie łuki wykonane ze stopów niklowo-tytanowych (NiTi), które charakteryzują się doskonałymi właściwościami mechanicznymi. Jednak podobnie jak w przypadku zamków stalowych, ich zawartość niklu może być problematyczna dla pacjentów uczulonych na ten metal.

Alternatywą dla stopów niklowo-tytanowych są łuki wykonane z czystego tytanu lub stopów tytanu z molibdenem, które są całkowicie biokompatybilne i eliminują ryzyko reakcji alergicznych. Coraz większym zainteresowaniem cieszą się również łuki pokryte specjalnymi powłokami biozgodnymi, takimi jak powłoka ceramiczna lub powłoka na bazie teflonu. Powłoki te minimalizują kontakt metalu z błoną śluzową, ale też poprawiają estetykę leczenia.

Czy wiesz, że bardzo duża ilość osób w młodym wieku ma braki w uzębieniu? Co gorsza, rzadko zdają sobie sprawę z tego, że to poważny problem! Braki pozostające bez uzupełnienia prowadzą do zaniku kości i wtedy konieczna jest odbudowa kości szczęki. By do tego nie doprowadzić, zadbaj o uzupełnienie braków. Zachęcamy do skorzystania z uzupełnień w ramach usług Implanty Poznań

Dlaczego biokompatybilność ma znaczenie?

Odpowiedni dobór materiałów ortodontycznych to nie tylko kwestia komfortu pacjenta, ale również efektywności leczenia. Materiały o wysokiej biokompatybilności zmniejszają ryzyko podrażnień i stanów zapalnych. Jest to szczególnie istotne w przypadku długotrwałej terapii ortodontycznej. Reakcje alergiczne mogą prowadzić do konieczności zmiany aparatu, co wydłuża leczenie i zwiększa jego koszty.

Dodatkowo, w środowisku jamy ustnej zachodzi wiele procesów chemicznych, takich jak interakcja śliny z metalami, co może prowadzić do korozji elementów aparatów ortodontycznych. Materiały o niskiej odporności na korozję mogą uwalniać jony metali, które mogą wpływać na organizm. Stosowanie biokompatybilnych materiałów eliminuje ten problem i zapewnia większą trwałość aparatu.